Leeftijdsgrenzen

De vorige keer heb ik bij zin 3 van de brochure opgemerkt dat de wet een aantal verschillende leeftijdsgrenzen hanteert voor de definitie van 'kind'. Ik heb opgemerkt dat het een beperking van de wet is dat er leeftijdsgrenzen gesteld worden. 

Het leven en de mens zijn ingewikkelder dan de wet kan bevatten. Dat neemt niet weg dat de meeste wetten ter bescherming van kinderen tegen allerlei gevaren zinvol zijn. De bescherming van kinderen is trouwens een natuurlijke aanleg, die altijd en in elke samenleving gestalte krijgt in het gedrag van individuen (met name ouders), maar ook in maatschappelijke voorzieningen.

Maar er is ook een schaduwzijde van bescherming, en dat is bevoogding. De geschiedenis en de aardrijkskunde leren ons hoe vrouwen 'beschermd' kunnen worden door de wet, terwijl hen daarmee in feite allerlei rechten en vrijheden worden onthouden. 

Kinderen hebben ook seksuele rechten en die worden hen door de huidige zedenwetgeving onthouden. Die wetgeving is de laatste jaren steeds strenger geworden (in overeenstemming met de reactionaire tendensen in de hele wereld).

De vierde zin van de brochure illustreert deze aanscherping die nog in volle gang is.

Tussen 12 en 16

Zin 4 van de brochure luidt:

Ook contact met een jongere tussen de twaalf en zestien is strafbaar maar de politie komt volgens het geldende recht alleen in actie als aangifte wordt gedaan en een klacht wordt ingediend door de jongere, de ouders of de Raad voor de Kinderbescherming.

Aan de zinsnede 'volgens het geldende recht' is al te zien dat bij het opstellen van deze tekst rekening werd gehouden met de mogelijkheid dat dit nog eens zou veranderen. En dat is inderdaad wat er gebeurd is. 

De nieuwe wetgeving die zojuist door de Tweede Kamer is aangenomen, stelt seksueel contact met iemand onder de zestien gewoon strafbaar. De enige nuance is dat degene onder de zestien 'gehoord' kan worden; die mag dus zijn of haar kant van het verhaal vertellen. Maar dat is niets nieuws. Het 'horen' van alle partijen is al heel lang wettelijk vastgelegd. Ook iemand die jonger is dan twaalf wordt 'gehoord'.

Wat zal dus nu de praktijk worden als het gaat om iemand die jonger is dan 16? De politie krijgt een 'tip' en gaat opsporen. Dat betekent een invasie in het privé leven van diverse mensen, jeugdig of niet. De vermoede 'dader' komt in opspraak in zijn of haar buurt, op het werk, in persoonlijke relaties. Het vermoede 'slachtoffer' wordt nu gehoord en mag zeggen dat hij of zij de relatie wenst en niet wil dat de ander vervolgd wordt. Dat klinkt overigens mooier dan het is.

Onder druk

Afhankelijk van de kwaliteiten en opvattingen van de agent, wordt de ondervraagde meer of minder onder druk gezet. De sfeer die om het geheel heen hangt kan bijna niet anders dan vervuld zijn met angst, schaamte en schuldgevoelens (als het om homoseksuele contacten gaat zijn deze gevoelens nog sterker). De verhoorde moet wel heel sterk in de schoenen staan om hier weerstand aan te bieden. 

De algemeen onder schooljeugd heersende negatieve, agressieve en pesterige manier van omgaan met seks werkt nadelig op het zelfstandig en vrij beoordelen van zelfs de meest onschuldige en plezierige ervaringen, en een officieel verhoor op basis van een verdachtmaking vergroot de twijfel en verwarring.

De wet die pretendeert jeugdigen te willen beschermen tegen het machtsmisbruik van de grotemensenwereld schept hier dus zelf een situatie waarin duidelijk sprake is van machtsmisbruik van jeugdigen, volgens de definitie die deze brochure zelf daarvan ook geeft.

Merkwaardig

Heel merkwaardig is hierbij de veronderstelling dat de andere deelnemer boven de zestien is (iets wat uiteraard nergens in de wet vermeld is). Als twee vijftienjarigen seksueel contact hebben zijn ze beiden strafbaar. "Och, zo'n vaart loopt dat niet", is dan de reactie. Misschien loopt het niet zo'n vaart, en misschien ook wel, maar dat is niet waar het om gaat. 

Het hele idee van het klachtvereiste was nu juist dat er verschil gemaakt kon worden tussen misbruik en gewone prettige opwindende spannende en zelfs verre van ideale seksuele contacten (er wordt nog heel wat afgeklooid door onervaren jongeren). Dat klachtvereiste was zelf al gemankeerd. Het zou idealiter alleen de jeugdige zelf moeten zijn die een klacht kan indienen. Ouders en kinderbescherming hebben nu eenmaal hun eigen motieven om een klacht in te dienen, ook als dat van de jongere niet hoeft. 

Kortom, het klachtvereiste zou een centrale rol moeten spelen in een ontwikkeling naar meer zeggenschap van jeugdigen.

Het afschaffen van het klachtvereiste betekent een stap terug: de bevoogding wint onder het mom van bescherming.

Vraag

De brochure loopt in de beschrijving van het klachtvereiste achter bij de wet. Ongetwijfeld zal in een nieuwe editie de nieuwe wetgeving worden opgenomen en verdedigd. Ook dan zullen we de vraag blijven stellen, waarom een brochure die over misbruik zegt te gaan en daarover op wetenschappelijke wijze claimt te spreken, zonder kritiek de wet citeert wanneer die aantoonbaar niet over misbruik gaat maar over 'seks', iets wat de wetgevers in naam van het volk als ontuchtig beschouwen.

[ Vorige ] [ Start ] [ Omhoog ]